Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar de functie van onze darmen en de bacteriën die daarin leven: de microbiota. Probiotica zouden goed zijn voor onze darmmicrobiota en daarmee voor onze gezondheid. Vooral bij een antibioticakuur wordt het innemen van probiotica aanbevolen, om het verstoorde evenwicht in de darmen te herstellen. Hoe werkt dit precies, en hoe kies je een probioticum dat werkt?
Wat zijn probiotica?
Probiotica zijn levende micro-organismen die een positief effect op de gezondheid kunnen hebben door de bacteriën die in de darmen leven positief te beïnvloeden. De meest gebruikte probiotica zijn bacteriële of gistmicroben.
Probiotica zijn niet hetzelfde als prebiotica. Een prebioticum is een fermenteerbaar ingrediënt (meestal niet-verteerbare koolhydraten) dat dient als voedselbron voor onze darmflora en voor probiotica. Moedermelk en suikers in bepaalde vruchten (zoals banaan) zijn prebiotica.
Waarom zijn probiotica goed voor de gezondheid?
Probiotica hebben een gunstige invloed op onze darmflora. De darmflora (of het microbioom) wordt bevolkt door miljarden microbiota, micro-organismen die als een tapijt de dikke darm bedekken en zorgen voor allerlei processen in ons lichaam: de spijsvertering, het immuunsysteem en het metabolisme. Verschillende onderzoeken wijzen zelfs op de invloed van onze darmen op onze hersenen en dus ook op onze gemoedstoestand.
Het opbouwen van de darmflora begint al als foetus tijdens de zwangerschap. Tijdens de geboorte wordt de darmflora overgedragen van moeder op kind via het geboortekanaal. Gedurende de eerste drie jaar van het leven van een kind veranderen de microbiota voortdurend van samenstelling. De duur van de zwangerschap, wijze van geboorte, moedermelk of flesvoeding, antibioticagebruik en kortdurende ziekten hebben allemaal invloed op de darmflora. Verstoringen in de diversiteit van de microbiota kunnen op latere leeftijd leiden tot bijvoorbeeld allergieën en obesitas.
Volwassenen hebben uiteindelijk een min of meer ‘stabiele’ populatie in hun darmen. De diversiteit en samenstelling van de darmmicrobiota worden beïnvloed door verschillende factoren: voeding, blootstelling aan medicijnen (bijv. antibiotica), ziektes en leeftijd.
Antibiotica zijn zeer nuttig voor het bestrijden van infecties, maar een nadeel is dat ze ook de ‘goede’ bacteriën in de darm vernietigen, waardoor er een onevenwicht ontstaat. Dit wordt dysbiose genoemd.
Probiotica helpen om het ecosysteem van de darm weer in balans te brengen. Ze doen dit door een omgeving te creëren die de groei en het herstel van de normale darmmicrobiota bevorderen. Dit voorkomt dat schadelijke bacteriën door overgroei de overhand krijgen.
Hoe kies je de juiste probiotica?
De markt van de probiotica is booming. Er zijn speciale yoghurtjes of drankjes te koop, voedingssupplementen en geneesmiddelen. Voordat je een keuze maakt is het verstandig stil te staan bij de verschillen, want niet alle probiotica werken hetzelfde of zijn even effectief. Soms is hun aantal bijvoorbeeld te laag om goed te werken, of zijn ze niet bestendig tegen maagzuur waardoor ze de darm niet bereiken.
Probiotica worden ingedeeld als voedingsmiddel (denk bijvoorbeeld aan gefermenteerde gerechten zoals kimchi of kombucha), voedingssupplement of geneesmiddel. Deze status geeft aan in welke mate er wetenschappelijk bewijs is over de werkzaamheid en veiligheid. Voor een probioticum met de status van geneesmiddel is het gezondheidsvoordeel en preventieve of geneeskrachtige werking bewezen in verschillende wetenschappelijke studies.
Wil je helemaal zeker zijn? Vraag dan advies aan je apotheker. Hij/zij is op de hoogte van deze verschillen en kan informatie geven over voor welke probiotica het effect op de gezondheid wetenschappelijk is aangetoond. Zo weet je zeker dat probiotica daadwerkelijk iets goeds doen voor je darmen.
Bronnen:
La diarrhée chez les enfants est souvent causée par un virus.
Lees meerAntibiotica zijn nodig om bacteriële infecties te bestrijden, maar helaas kan je ook last hebben van bijwerkingen.
Lees meer